Όραση στον υπολογιστή
Η ψηφιακή εποχή έχει οδηγήσει τους περισσότερους από εμάς να περνάμε πολύ χρόνο μπροστά από μια οθόνη υπολογιστή, είτε για εργασία, είτε για ψυχαγωγία. Η πολύωρη χρήση αυξάνει την πιθανότητα συμπτωμάτων όπως πονοκέφαλος, ξηροφθαλμία, οφθαλμική κόπωση, δυσκαμψία στον αυχένα, τα οποία περιγράφονται με τον γενικό όρο “Σύνδρομο όρασης στον υπολογιστή” (Computer vision syndrome, CVS). Τα συμπτώματα αυτά απασχολούν με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό το 50 με 90 % των χρηστών Η/Υ.
Πολλές φορές, απλά η βελτίωση της εργονομίας του χώρου εργασίας μπορεί να βοηθήσει. Για παράδειγμα, η σωστή στάση του κορμού, το καλό κάθισμα και η σωστή τοποθέτηση μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή σας γλυτώνει από αρκετή σωματική κόπωση. Όταν όμως υπάρχει αρκετή οφθαλμική κόπωση, κάποιες απλές ενέργειες είναι πολύτιμες:
- Πρώτα χρειάζεται μια σωστή οφθαλμολογική εξέταση, στην οποία θα διαγνωστούν και θα αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα οράσεως. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε να έχετε καθαρή και ξεκούραστη όραση. Βασικό είναι το να αναφέρετε στον οφθαλμίατρο την χρήση Η/Υ, την διάρκεια χρήσης καθώς και την απόσταση της οθόνης από τα μάτια σας. Αυτό θα βοηθήσει τον οφθαλμίατρο ώστε να κάνει τις καλύτερες, κατά το δυνατόν, ρυθμίσεις της συνταγής.
- Ένας λόγος κόπωσης είναι το γεγονός πως τα μάτια εστιάζουν συνέχεια σε κοντινή απόσταση. Προτείνεται ανά 20 λεπτά, και για ένα λεπτό, να κοιτάτε σε ένα μακρινό αντικείμενο (πάνω από 6 μέτρα), ώστε τα μάτια σας να ξεκουραστούν. Επίσης, προτείνεται μια άσκηση, κατά την οποία κοιτάτε σε ένα μακρινό αντικείμενο για 15 δευτερόλεπτα, και μετά κοιτάτε κοντά σε ένα αντικείμενο για τον ίδιο χρόνο. Αυτό βοηθάει ώστε να “ξεμπλοκάρει” η προσαρμοστική ικανότητα από την πολύωρη κοντινή εργασία.
- Μειώστε τις αντανακλάσεις από λείες επιφάνειες. Τέτοιες αντανακλάσεις δημιουργούνται στις παλιότερης τεχνολογίας οθόνες, στους τοίχους, στα παράθυρα κλπ. Βέβαια, αν φοράτε γυαλιά, είναι βασικό να έχετε αντιανακλαστικές επιστρώσεις στους φακούς.
- Προσέξτε τον φωτισμό του χώρου σας. Το υπερβολικό φως, είτε από τεχνητό φωτισμό είτε από τον ήλιο, ταλαιπωρεί τα μάτια σας. Χρησιμοποιήστε κουρτίνες, σκιάδια και χαμηλώστε (όχι όμως υπερβολικά) το φωτισμό. Επίσης, πολλές φορές, το μπλε φως από τις λάμπες φθορίου κουράζει τα μάτια. Προτιμήστε τις λάμπες με ζεστό φωτισμό.
- Οι νέες οθόνες τύπου TFT δεν έχουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ούτε ρυθμό ανανέωσης της οθόνης όπως οι παλιές, άρα αυτό είναι μια σημαντική βελτίωση. Επιλέξτε μια μεγάλη οθόνη, και ρυθμίστε την φωτεινότητά της στα επίπεδα του περιβάλλοντος χώρου, ενώ φροντίστε να υπάρχει μεγάλη αντίθεση μεταξύ του κειμένου και του background.
- Φροντίστε να απαλύνετε την ξηροφθαλμία. Φροντίστε να βλεφαρίζετε συχνά, ενώ σε περίπτωση πολύωρης χρήσης προτιμήστε τα γυαλιά σας από τους φακούς επαφής. Αν το πρόβλημα είναι έντονο, θα σας ανακουφίσουν μερικές σταγόνες φυσιολογικού ορού.
- Κάντε διαλείμματα.Συνίσταται κάθε ώρα εργασίας σε υπολογιστή ή διάβασμα να κάνετε 5 λεπτά διάλειμμα κοιτώντας σε μακρινή απόσταση.
- Αν η χρήση Η/Υ είναι πολύωρη, και τα παραπάνω δεν βοηθούν, τότε σκεφτείτε την χρήση ειδικών γυαλιών για υπολογιστή.
Γυαλιά για υπολογιστή
Αν φοράτε γυαλιά οράσεως εκτελεσμένα με πρόσφατη συνταγή αλλά συνεχίζεται η κούραση μπροστά στον υπολογιστή ή το tablet, τότε πιθανόν να ανακουφιστείτε με φακούς οράσεως ειδικούς για χρήση υπολογιστή.
Τα γυαλιά για υπολογιστή ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της συνεχούς προσαρμογής μα και από την επίδραση της HEV (μπλε) ακτινοβολίας
Οι φακοί αυτοί μπορούν να φορεθούν στην καθημερινότητά σας, αλλά πλεονεκτούν επειδή:
- ανακουφίζουν το μάτι που βρίσκεται σε συνεχή προσαρμογή σε κοντινή απόσταση και κουράζεται από αυτήν και
- προστατεύουν από την επίδραση της HEV (μπλε) ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τις οθόνες.
Φακοί ενάντια στην κόπωση
Τα μάτια μας εστιάζουν στις αποστάσεις στις οποίες θέλουμε να έχουμε καθαρή όραση, ενώ σε “χαλάρωση” εστιάζουν σε μακρινή απόσταση. Όταν εργαζόμαστε και βλέπουμε σε κοντινή (μέχρι 1 μ.) απόσταση για πολλή ώρα, η συνεχής προσαρμογή καταπονεί τα μάτια. Τα συμπτώματα είναι κουρασμένα μάτια, τσούξιμο και πονοκέφαλος.
Στις ηλικίες άνω των 45, τα κοντινά γυαλιά μα και τα πολυεστιακά είναι μια αποτελεσματική λύση. Στις ηλικίες από 25 ως 45 ετών, όπου και εμφανίζεται η κόπωση αυτή προτείνονται γυαλιά με φακούς κατά της κόπωσης, όπως οι Essilor Anti-Fatigue. Τα γυαλιά αυτά έχουν κατάλληλη ασφαιρικότητα η οποία απαιτεί λιγότερο ποσοστό προσαρμογής, άρα έχουμε λιγότερη κόπωση.
Γυαλιά ενάντια στην HEV (μπλε) ακτινοβολία
Η HEV-High Energy Visible (ιώδης) ακτινοβολία γειτνιάζει με την UV ακτινοβολία, είναι όμως ορατή από το ανθρώπινο μάτι. Καθώς είναι ορατή, επηρεάζει τους εσωτερικούς ιστούς του ματιού. Εκπέμπεται από τον ήλιο, αλλά και από ττεχνητές πηγές φωτός, όπως οι λάμπες χαμηλής κατανάλωσης και οι οuόνες των laptops και των tablets. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει πως η HEV ακτινοβολία:
- ενοχοποιείται για ταχύτερη γήρανση κυττάρων του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, καθώς και για εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας.
- Παίζει βασικό ρόλο στην ρύθμιση του βιολογικού “ρολογιού” του οργανισμού μας. Με λίγα λόγια, μας “ξυπνάει” η παρουσία της. Άρα, η χρήση tablet σε νυχτερινές ώρες μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνίες.
- Η εκπομπή της από τεχνητές πηγές δημιουργεί κόπωση στα μάτια.
Οι φακοί οι οποίοι αντιμετωπίζουν την ακτινοβολία αυτή, όπως οι Nikon Seecoat Blue, έχουν ελαφριά μπλε αντανάκλαση καθώς και πολύ ελαφριά μπεζ απόχρωση και βοηθούν στην απορρόφησή της.
